Cột mốc khủng hoảng tuổi lên 3 vốn là cơn ác mộng với nhiều bà mẹ. Đừng cuống mẹ nhé, bình tĩnh đi, tất cả đều có tuyệt chiêu đặc trị hiệu quả. Bé sẽ sớm vào nề nếp thôi!
Cột mốc khủng hoảng tuổi lên 3 vốn là cơn ác mộng với nhiều bà mẹ. Đừng cuống mẹ nhé, bình tĩnh đi, tất cả đều có tuyệt chiêu đặc trị hiệu quả. Bé sẽ sớm vào nề nếp thôi!
Khi trẻ tách được mình ra khỏi người khác và có ý thức về những khả năng của chính mình thì đồng thời cũng xuất hiện một thái độ mới đối với người lớn. Trẻ bắt đầu so sánh mình với người lớn, muốn giống như người lớn, và làm những việc như người lớn, muốn được độc lập và tự chủ.
Mặc dù trẻ thường nói khi lớn lên sẽ thế này, thế nọ nhưng điều đó không có nghĩa là trẻ chịu chờ đến khi lớn lên. Thực tế là trẻ muốn trở thành người lớn ngay tức khắc. Điều này biểu lộ ở nguyện vọng được độc lập. Trẻ lên 3 thường hay nói "Con tự xúc cơm" hay "Con tự rửa tay"... không muốn người lớn can thiệp vào những việc đó.
Tính độc lập xuất hiện ở trẻ, nhu cầu muốn hành động độc lập là rất lớn, để khẳng định mình. Nhu cầu tự khẳng định là một động lực mạnh mẽ, thúc đẩy trẻ bước sang một giai đoạn phát triển mới. Nhu cầu này nhiều khi còn lấn át các nhu cầu khác cũng đang phát triển mạnh ở trẻ. Đây là dấu hiệu của sự trưởng thành rất đáng mừng.
Nhưng cùng với nó, ở trẻ lên 3 lại xuất hiện tính bướng bỉnh do muốn làm theo ý mình, tự mình làm tất cả. Đồng thời đứa trẻ muốn có thẩm quyền đối với mọi vật xung quanh, cái gì cũng giành về mình, do đó tính ích kỷ càng có dịp phát triển, các nhà tâm lý gọi đó là thời kỳ khủng hoảng của trẻ lên 3.
Ở tuổi lên 3, ít khi bạn thấy bé mè nheo mà chuyển thẳng sang các câu hỏi dạng vì sao thế này, vì sao thế kia. Đừng vội vàng trả lời ngay vì chắc rằng cả ngày làm việc khá mệt mỏi, bạn không đủ deo dai để giải thích toàn bộ những vấn đề mà bé thắc mắc.
Tâm lý của trẻ là hỏi ngay và luôn nhưng đôi khi không biết chính xác vấn đề mình cần là gì. Nếu cha mẹ giải đáp có thể định hướng luôn suy nghĩ của mẹ. Tốt nhất, nên cho bé khoảng thời gian suy nghĩ từ 3-5 phút xem câu trả lời cá nhân bé cho vấn đề mình đặt ra là gì. Mẹ có thể hỏi lại: “Có phải con muốn như thế này không?”. Chỉ sau khi bé đưa ra quan điểm của mình, dựa theo đó bố mẹ hướng dẫn đi đúng vấn đề.
Lưu ý thêm rằng, tất cả các câu trả lời của phụ huynh nên đơn giản hóa vấn đề, và giải thích theo logic trẻ con. Nếu không thể trả lời cũng không nên dập tắt các câu hỏi của con mình. Mẹ có thể chia sẻ rằng mình cũng cần thêm thời gian suy nghĩ và trả lời bé sau. Tuyệt đối không nổi nóng, trả lời có lệ hay nói dối. Những điều này sẽ làm trẻ tốn thương và thui chột kỹ năng hỏi vô cùng quan trọng cho tương lai sau này.
Một trong những ám ảnh lớn nhất với hiện tượng khủng hoảng tuổi lên 3 ở trẻ chính là điều này. Trẻ ăn vạ là chuyện như cơm bữa. Vui thì bé khóc mè nheo, không vui thì nằm lăn ra bất kỳ địa điểm nào để đòi cho được thứ mình muốn. Đứng trước tình huống này, nhiều phụ huynh botay.com, đành lòng “Ừ thôi mua chon con để yên chuyện”. Đây chính là bàn đạp cho những lần thăng tiến mức độ ăn vạ tiếp theo.
Cũng có nhiều mẹ kiên nhẫn giải thích vì sao bé không cần mua món đồ nhưng con vẫn không ngừng khóc. Thậm chí là gào khóc thảm thiết. Và cái gì đến cũng phải đến. Bé lập tức nhận được đòn mạnh tay, ép buộc phải ngừng khóc ngay để đi về nhà. Con có thể nín nhưng tâm trạng bùng nổ bên trong còn dữ dội hơn.
Chuyện là, rõ ràng đây là cách trong rất nhiều cuốn sách, bài báo đã viết: Cứ làm lơ bé đi rồi bé sẽ nín thôi nhưng tại sao lại không có kết quả. Hãy xem xét lại phương pháp áp dụng, có thể lý thuyết thì đúng, nhưng cách làm hoàn toàn sai.
Nên nhớ rằng, áp dụng phương pháp làm lơ với con, trước tiên là tất cả các thành viên trong nhà đều phải thống nhất với nhau rằng sẽ làm lơ mỗi khi con ăn vạ. Khi con bắt đầu ăn vạ vì những lý do vô lý của mình, bình tĩnh với các bước sau:
Giải thích cho con hiểu vì sao con không được đáp ứng nhu cầu con muốn và đó là lần giải thích duy nhất.
Con sẽ gào khóc làm áp lực nhưng ba mẹ làm lơ.
Làm lơ nghĩa là tất cả sẽ không chú ý đến, không tiếp xúc bằng mắt, không nói chuyện với con, cho con cái không gian riêng để con thỏa sức gào thét.
Luôn để mắt đến con, lâu lâu lén quan sát xem con có làm gì nguy hiểm không mà không để con biết để kịp thời mang con đến nơi an toàn hơn cho con tiếp tục thỏa sức ăn vạ.
Để bé tha hồ tung hoành cho đến khi con mệt mỏi vì không ai để ý thì con sẽ tự động chấm dứt hành động của mình.
Liều thuốc cho bệnh “ăn vạ”Hầu hết các bạn nhỏ đều mắc phải thói xấu ăn vạ: Khóc lóc, la hét hay không ngừng làu bàu để đòi cho bằng được thứ mình muốn. Mẹ phải làm gì để giải quyết những tình huống này?
Không thể không ăn đòn
Có những lúc bạn nhất định phải đánh đòn bé vì mọi phương pháp mềm nắn đều không thành công. Sử dụng đòn roi là hạ sách nhưng không thể không dùng với những bé có tích cách quá bướng bỉnh.
Chỉ lưu ý rằng, sử dụng vật dụng ít mang tính chất sát thương cho trẻ, đánh 1 trận để bé nhớ và không lặp lại thường xuyên mới mang tính răng đe cao.
Trẻ không chỉ tỏ ra bướng với người lớn mà còn làm những việc người lớn ngăn cấm hoặc bảo một đằng làm một nẻo. Trẻ thường tỏ ra bướng bỉnh đối với người lớn nào quá chăm sóc và làm thay cho chúng. Nếu tôn trọng tính độc lập của trẻ và biết cách hướng dẫn để trẻ tự làm lấy một số việc như tự xúc cơm ăn, tự mặc lấy quần áo hoặc làm một số việc đơn giản để giúp đỡ cha mẹ, cô giáo thì trẻ vẫn biết vâng lời mà tính độc lập vẫn được phát triển.
Trẻ thường không lượng được sức mình, muốn làm mọi việc như người lớn như đi mua hàng, nấu nướng, lái xe, xây nhà... Tất nhiên không người lớn nào lại có thể thoả mãn được ý muốn đó của trẻ. Vì thế xảy ra cái gọi là "cuộc khủng hoảng của tuổi lên ba". Biểu hiện tập trung của cuộc khủng hoảng này là ở một số đặc điểm trong tính nết của trẻ: bướng bỉnh, ích kỷ, hỗn láo... đặc biệt đối với người lớn.
Đối với những đứa trẻ đang ở vào tình trạng khủng hoảng, người lớn thường gặp khó khăn trong quan hệ với trẻ mà trở ngại lớn nhất là tính bướng bỉnh và ngang ngạnh của nó. Nếu được giáo dục đúng đắn, nếu người lớn kịp thời nhận thấy những khả năng mới của trẻ và thoả mãn nhu cầu muốn độc lập tự chủ của nó và tạo ra những hình thức hoạt động mới, những quan hệ mới với người lớn thì sự khủng hoảng sẽ được rút ngắn và vượt qua một cách nhẹ nhàng. Nếu người lớn còn quá coi thường cuộc khủng hoảng này mà không thay đổi các biện pháp giáo dục cho phù hợp thì sự khủng hoảng của tuổi lên 3 sẽ kẻo suốt thời thơ ấu, để lại những dấu vết nặng nề về sau này. Nhưng mặt khác lại cần thấy rằng cuộc khủng hoảng của tuổi lên 3 là một hiện tượng tạm thời mang tính chất chuyển tiếp. Những bước phát triển mới sẽ gắn liền với nó. Sự tách được bản thân ra khỏi người khác, sự tự nhận thức về mình, mong được độc lập tự chủ là một bước ngoặt trong sự phát triển tâm lý, tạo tiền đề cho sự hình thành nhân cách của trẻ ở giai đoạn tiếp theo.
Chính hoạt động vui chơi là nơi trẻ thể hiện được tốt nhất tính độc lập của mình và là nơi thoả mãn được nhu cầu tự khẳng định.
Khủng hoảng tuổi lên 3 có thể sẽ là cột mốc đáng sợ với nhiều mẹ nhưng dù thế nào bản năng làm mẹ vẫn đủ sức đưa mẹ lèo lái qua thời điểm này. Điều quan trọng nhất ba mẹ cần làm trong là kiên nhẫn chịu đựng, không được mềm lòng trước đòi hỏi vô lý của bé.