Việc tối ưu công suất động cơ phụ thuộc rất nhiều vào khả năng điều khiển của cơ cấu phân phối khí. Ở từng chế độ làm việc khác nhau của động cơ, độ đậm nhạt của hỗn hợp nhiên liệu cấp vào sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu suất của động cơ. Hệ thống VVT-iE thế hệ 2 đã giúp cho cơ cấu phân phối khí trên xe trở nên thông minh, hiệu quả và tiết kiệm nhiên liệu hơn.
Với cơ cấu phối khí thông thường, mỗi 2 vòng quay trục khuỷu sẽ dẫn động trục cam quay 1 vòng, vì vậy vận tốc, thời gian của quay của trục cam gần như hoàn toàn phụ thuộc vào tốc độ quay của trục khuỷu. Tuy nhiên, với mỗi điều kiện khác nhau khi hoạt động, mỗi xe cần tối ưu hóa công suất và mô men ở số vòng tua khác nhau.
Nếu nhà thiết kế tối ưu công suất, mô men ở chế độ vòng tua thấp, quá trình đốt cháy nhiên liệu sinh công ở vòng tua cao sẽ bị giới hạn, từ đó làm giảm công suất chung của xe. Nếu ngược lại, tối ưu hóa công suất ở vòng tua cao sẽ làm cho xe tốn nhiên liệu, động cơ hoạt động không tốt ở chế độ vòng tua thấp.
Vì vậy thực tế này đặt ra yêu cầu cần có hệ thống phân phối khí thông minh hơn để có thể điều chỉnh lượng nhiên liệu cấp vào, thời gian đóng mở xupap hay kim phun cho phù hợp với các chế độ làm việc khác nhau của động cơ.
Hệ thống VVT-iE thế hệ 2 được sinh ra để đáp ứng mọi yêu cầu đó ở mức độ hoàn thiện cao nhất. Hệ thống này là sự kết hợp của VVT-i thông thường (điều khiển bằng áp suất thủy lực) và hệ thống VVT-iE tân tiến nhất, điều khiển bằng điện.
Hệ thống VVT-iE thế hệ 2 có thể thay đổi thời gian, thời điểm đóng mở xupap nạp và thải nhờ thay đổi góc quay trục cam nạp trong khoảng 70° đến 85° so với góc quay trục khuỷu. Đối với trục cam xả, hệ thống VVT-i thông thường có thể thay đổi từ 41° đến 44° so với góc quay trục khuỷu (kết cấu và nguyên lý hoạt động sẽ được trình bày ở mục 3.)
Để thay đổi được góc quay này, hệ thống VVT-iE thế hệ 2 cần có Motor điện và một biến tần làm cơ cấu dẫn động. Motor điện được dùng để thay đổi tốc độ quay của trục lệch tâm. Nó cho phép hoạt động tốt ở cả với nhiệt độ động cơ thấp, áp suất dầu thấp ở số vòng tua thấp. Biến tần hoạt động khi động cơ nổ, từ đó giúp tối ưu hóa trục cam nạp và xả khi động cơ mới khởi động.
Motor VVT-iE thế hệ 2 bao gồm motor điện không chổi than, bộ điều khiển EDU và cảm biến vị trí trục cam loại Hall. EDU đóng vai trò trung gian trao đổi thông tin giữa bộ điều khiển động cơ ECM và bộ phận chấp hành, giúp điều khiển hướng và tần số quay của motor điện. EDU liên tục gửi tín hiệu về ECM về các thông số như tốc độ quay, tần số quay, chiều quay và trạng thái của các tín hiệu điều khiển.